Duurzaamheid staat al sinds 2018 hoog in het vaandel bij de Hogeschool van Amsterdam (HvA) en de Universiteit van Amsterdam (UvA). Dat zien we onder andere terug in een succesvolle Green Office en gemotiveerde studenten, alleen over het vastgoed horen we minder. Ook daar verzetten we bergen werk, vertelt Thelma Geusebroek, verantwoordelijk voor het flinke vastgoedportfolio van deze onderwijsinstellingen. Binnen het actienetwerk 15% GasTerug zijn we altijd op zoek naar succesverhalen ter inspiratie voor anderen en daarom spraken we met Thelma over het succes van de verduurzaming, de Trias Energetica en het recyclen van gebouwen.
Groot vastgoedportfolio
Thelma Geusebroek is Hoofd Huisvesting van Facility Services HvA/UvA. Hier leidt zij de afdeling die verantwoordelijk is voor al het onderhoud, de verbouwingen en de verduurzaming van het vastgoed. “We werken nauw samen met de vastgoedeigenaar en 45 collega’s aan onze doelstellingen. Het is een ontzettend groot portfolio, met onder andere de Amstelcampus in Amsterdam-Oost, de gezondheidscampus en het Corry Tendeloohuis in Zuidoost en het Dr. Meurerhuis in Zuid-West.”
Trias Energetica
Duurzaamheid is één van de drie speerpunten waar de HvA zich de komende jaren op gaat richten. Voor het verduurzamen van de gebouwen van de HvA en de UvA, benaderen Thelma en haar team de situatie vanuit de Trias Energetica. “Dat betekent dat we om te beginnen de vraag naar energie verminderen. Daarnaast kiezen we voor duurzame bronnen om energie te creëren. En hetgeen we inzetten, zetten we zo optimaal mogelijk in,” legt Thelma uit. “Deze leidraad vertalen we door in alle acties die we doen.”
De energiebron
In tegenstelling tot andere bedrijven, hebben de HvA en UvA minder last gehad van de hoge gasprijs. Gelukkig was een deel van de Amstelcampus al gasloos. Thelma: “De energiebron hebben wij bij een aantal gebouwen al aangepakt en duurzaam gemaakt. Onder onze Amstelcampus liggen twee hele grote bronnen die de aardwarmte benutten en opslaan als er over is. Die warmte kunnen we later opnieuw gebruiken en op deze manier gebruiken we in deze gebouwen bijna geen aardgas. Dat hebben we als een voordeel ervaren tijdens de gascrisis. Je bent minder afhankelijk van de gasprijs in vergelijking met een aantal jaar terug. We zijn al een eind, maar er is altijd meer winst te behalen.”
Vraag naar energie verminderen en optimaliseren
Het verminderen van de vraag naar energie komt volgens Thelma altijd op de eerste plaats. “In het geval van oude, weinig waardevolle gebouwen, zet je er, kort door de bocht, gewoon een nieuw gebouw neer. Die nieuwe buitenkant zorgt voor een veel betere isolatie,” geeft ze aan. “Wij hebben redelijk nieuwe gebouwen en monumenten bij de HvA, maar ze voldoen niet aan de laatste standaarden. Dat betekent dat we gebouwen moeten upgraden en het verbruik moeten optimaliseren. De bron hebben we dus in veel gevallen al aangepakt en door de gascrisis zijn we extra gestimuleerd om door te pakken. Afgelopen jaren hebben we een groep gebouwen verbeterd door een nieuw gebouw te plaatsen tegen twee oudere gebouwen met matige isolatie. Dit gebouw is nu én aangesloten op de bron én zorgt voor isolatie voor de twee bestaande gebouwen.”
Gebouwbeheersystemen
Thelma legt uit dat hier een digitaliseringsslag overheen komt. “Digitalisering versterkt en vergroot de mogelijkheden voor verduurzaming. We moeten meer sturen in de energiesystemen. Zo’n programma checkt zelf wat de beste instellingen zijn om een gebouw zo optimaal mogelijk te verwarmen. Bij de nieuwe gebouwen is dit relatief makkelijk, bij de oude gebouwen moet er wel eerst zo’n systeem geplaatst worden,” vertelt ze. De overheid heeft in 2022 een besparingcampagne “zet de knop om”gelanceerd, om aandacht te vragen voor ons energieverbruik. “Helaas is er in dit soort gebouwen geen mogelijkheid om de knop in één keer om te zetten, bijvoorbeeld de thermostaat één graadje lager naar 19 graden. De complexiteit van onze portefeuille vraagt van ons extra inspanningen om de temperatuur te beïnvloeden. Hoe kunnen we gebouwen makkelijker stuurbaar maken, zodat we sneller kunnen reageren op verandering? En eigenlijk is dat een kwestie van programmeren, de derde stap van de Trias Energetica.”
Niet alleen een financiële afweging
Volgens Thelma kreeg dit de afgelopen jaren minder prioriteit. “Die laatste optimalisatieslag heeft ook met een lage gasprijs minder prioriteit. Op dit moment is alles de moeite waard, want ook de elektriciteitsprijs is flink gestegen. Daarnaast leren we nu gelukkig dat vastgoed niet alleen een financiële afweging kent,” gaat ze verder. “We doen dingen nu echt omdat we geloven dat we duurzaam om moeten gaan met onze aarde en we mogen deze niet uitputten. De duurzaamheidsagenda is nu verwerkt in elke businesscase. We maken ons dit eigen. Dit proberen we dan ook weer heel duidelijk te communiceren naar studenten, docenten en medewerkers van de HvA en UvA. We werken nauw samen met de HvA Green Office en hebben denktanks waarin we van elkaar leren. We blijven een onderwijsinstelling en willen die kennis graag overbrengen naar volgende generaties.”
Gebouwen recyclen
Het meest trots is Thelma op een speciale businesscase waarin een oud gebouw werd ingezet om materiaal te oogsten voor een nieuw gebouw. “Een oud niet-duurzaam huurpand paste echt niet meer bij de gebouwen die wij graag willen hebben. Het was heel erg oud en niet meer te optimaliseren. In andere gebouwen misten nog veel materialen voor aanpassingsprojecten, maar door de oorlog en de gascrisis is de levertijd van materialen ontzettend lang,” vertelt Thelma. “We kregen niet wat we nodig hadden voor kleine verbouwprojecten. Het huurpand hebben we toen gestript en we hebben verschillende materialen opnieuw ingezet en hergebruikt. We hebben ons voordeel gedaan van een hele moeilijke marktsituatie en het heeft onze creativiteit gestimuleerd. Het was een hele klus en er ging behoorlijk wat tijd overheen. Maar het is de moeite van het wachten meer dan waard geweest,” sluit ze trots af.
Reactie plaatsen
Reacties