15% gas terug in de Metropoolregio Amsterdam (MRA), dat is het doel voor het einde van het jaar. Op het moment is er sprake van 10,3% minder gasverbruik in de MRA. Maar hoe meten we die gasreductie? Waar staan we nu en hoe kan het dat die percentages flink verschillen met de cijfers die we in de nationale media horen? Om die vragen te beantwoorden, spraken we Pallas Agterberg en Valentijn Teerink van netbeheerder Liander. Pallas houdt zich bezig met strategische en innovatieve vraagstukken en is een belangrijke schakel tussen Liander en het actienetwerk. Valentijn analyseert binnen Liander verbruiken en standen van iedereen met een gasaansluiting. Voor het actienetwerk kijkt hij vooral naar de informatiebehoefte: welke informatie is er nodig om bepaalde beslissingen te maken? Ook legt hij uit hoe de data geïnterpreteerd moeten worden. Want dat blijkt niet altijd even makkelijk
Datavraagstuk
De gemeente Amsterdam en Liander werken samen om de voortgang van de gasreductie te monitoren. Pallas: “Liander is al sinds de start betrokken bij het monitoren van gasverbruiksdata binnen de Metropoolregio Amsterdam. Er lopen natuurlijk steeds verschillende campagnes, denk aan de huis-aan-huis-campagne en bijvoorbeeld die van de FIXBrigade. Op een gegeven moment kwam de vraag: wat leveren deze initiatieven nu daadwerkelijk op qua gasreductie? Wat is de impact van bepaalde aanpassingen nu concreet? Nou die data, die leveren wij zo goed als we kunnen.”
Data en privacy
Met ‘zo goed als we kunnen’, doelt Pallas op de privacywetgeving. “We kunnen namelijk niet alles geven in verband met privacy. Zelf als Liander mogen wij die data niet gebruiken, dus dat doen we ook niet. Ook niet voor een campagne vanuit de overheid.” Valentijn vult haar aan: “We hebben het er heel vaak over gehad: wat mag nu wel en wat mag nu niet. We moeten in ieder geval voorkomen dat het verbruik gelinkt kan worden aan een huishouden. Bij grootverbruikers zit daar iets meer vrijheid in, maar met name huishoudens zijn kwetsbaar. Als je het verbruik kan linken, moet je het niet doen.” Gelukkig hebben ze hier wel een oplossing voor bedacht. “Wanneer je de data samenvoegt naar vijf of meer aansluitingen op één cluster, dan kunnen we dat verbruik gebruiken als data. Data onder die vijf aansluitingen gebruiken we niet. Zo kunnen we vrij specifiek aangeven hoe het met het verbruik staat in bepaalde gebieden, zonder de privacywetgeving te schenden,” zegt Valentijn.
Van kleinverbruikers tot gasmiljonairs
Om tot de data te komen, neemt Liander elke gasaansluiting binnen hun netwerk mee. Valentijn: “Een enkele uitzondering, zoals Schiphol, daar gelaten.” Pallas vertelt verder: “Binnen de gasaansluitingen hebben we een onderscheid gemaakt tussen drie soorten verbruikers. Kleinverbruikers zijn huishoudens of kleine winkels. Hierin maken we geen onderscheid. Dat mogen we niet en dat kunnen we niet. Dan heb je nog de zakelijke verbruikers en de gasmiljonars. Die laatste groep verbruikt meer dan 1 miljoen m3 per jaar.”
Belangrijk om te kijken naar invloed weer en gasmiljonairs
“Dan is het nog belangrijk de data te corrigeren,” vertelt Pallas. “Dat doen we door te kijken naar weersinvloeden en ook houden we rekening met bijvoorbeeld fabrieken die hun machines uit hebben staan. Als fabrieken hun deuren sluiten of machines uitzetten, dan zitten we ook aan de Europese doelstelling om 15% minder gas te verbruiken. Dat resulteert in veel meer gasreductie dan hele dorpen vol huishoudens die minder verbruiken. Die verhoudingen zijn nog weleens mis, dus daarom laten we de verschillende categorieën apart zien. De data die we voor 15% GasTerug hebben verzameld, zijn bedoeld om te weten wat de energiebesparende maatregelen opleveren voor de inwoners van de MRA. Daarom zijn deze opgebouwd vanuit de postcode.”
Nu op 10% structurele gasreductie
“Volgens het CBS is het gasverbruik in Nederland in de eerste zes maanden van dit jaar 25% lager dan in diezelfde periode een jaar eerder. Maar als je kijkt naar de structurele gasreductie van alleen huishoudens in diezelfde periode dan is dat maar 7%,” legt Pallas uit. Valentijn vult haar aan: “Daarbij houden wij dus ook rekening met de weersinvloeden.” Uit de nieuwste cijfers van Liander blijkt dat er in de MRA nu sprake is van 10% gasreductie in 2022. Op de vraag of we een reductie van 15% gaan halen, is geen antwoord mogelijk: “Er zijn zoveel factoren die dat kunnen veroorzaken. Als een bedrijf sluit, dan halen we het in principe al. Maar dat is niet wat we willen, “ zegt Valentijn. Pallas vult hem aan: “Alle kleine beetjes helpen. De acties van de FIXbrigade, het zetten van dubbelglas, je kachel lager zetten. Al die huis-aan-huis-dingen, daardoor zien we al gasreductie. Je ziet het daarnaast ook op je eigen energierekening.”
Inzicht in eigen verbruik slimme meter
“We kunnen grote winst behalen als inwoners uit de MRA weten wat ze verbruiken en hoeveel dat kost. Hoeveel mensen weten nu hoeveel het kost om een dagje de verwarming aan te hebben, of hoeveel ze gisteren hebben verbruikt?” vraagt Pallas zich af. “Als je dat weet, kun je ook kijken of je dat jezelf met deze prijzen kan veroorloven de kachel aan te zetten. Bijna iedereen heeft een slimme meter waardoor je met bepaalde tools een goed inzicht krijgt van je eigen verbruik. Soms in de vorm van een abonnement zoals Slimme meter-portal, soms via je energieleverancier. Op die manier zie je bijvoorbeeld: wat je gisteren verbruikt hebt, hoeveel dat kostte en hoe je dit bij kunt sturen. Die data zijn er namelijk, je kunt zelfs per uur zien wat je hebt verbruikt op bijvoorbeeld dinsdagmiddag.” Volgens Valentijn heeft nu 90% van de huishoudens al een slimme meter. “Niet iedereen heeft een slimme meter. Nog best een grote populatie heeft nog steeds een niet-uitleesbare meter. Het wordt wel echt steeds minder. Maar ja, als data-analisten focussen we ons echt op de 10% die mist natuurlijk.”
Reactie plaatsen
Reacties